Το μουσειακό τοπίο της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου

Την τελευταία δεκαετία, μέσω της αξιοποίησης πιστώσεων ευρωπαϊκών συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, το μουσειακό τοπίο της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου έχει αλλάξει δραστικά, καθώς στην περιοχή λειτουργούν πλέον τρία νέα Μουσεία του Υπουργείου Πολιτισμού. Πρόκειται για το Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου, το Αρχαιολογικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης και το Αρχαιολογικό Μουσείο Σαμοθράκης. Τα δύο πρώτα στεγάζονται σε νεόδμητα κτήρια. Προκειμένου να ολοκληρωθεί η επανέκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Σαμοθράκης, προηγήθηκε ανακαίνιση του παλιού Μουσείου που λειτουργούσε από τη δεκαετία του 1950.

Το Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου δόθηκε σε λειτουργία το 2016. Στην έκθεσή του παρουσιάζονται αρχαιότητες βυζαντινών χρόνων από ολόκληρη την περιοχή της αιγαιακής Θράκης. Παράλληλα υπάρχει μια ενότητα αφιερωμένη σε μνημεία αυτοκρατορικών χρόνων από τη ρωμαϊκή Πλωτινόπολη, πόλη που ίδρυσε ο αυτοκράτορας Τραϊανός στο λόφο «Αγία Πέτρα» του Διδυμοτείχου.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης εγκαινιάστηκε τον Ιούνιο του 2022. Στεγάζει ευρήματα προερχόμενα από ανασκαφές σε οικισμούς και νεκροταφεία της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου που χρονολογούνται από τους Νεολιθικούς έως και τους ύστερους ρωμαϊκούς χρόνους. 

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σαμοθράκης, που εγκαινιάστηκε το 2024, κυριαρχούν τα ευρήματα από τις πολυετείς ανασκαφές στο Ιερό των Μεγάλων Θεών, ένα από τα μεγαλύτερα Ιερά μυστηριακής λατρείας της αρχαιότητας. Κεντρική επιδίωξη της έκθεσης είναι  η εξοικείωση του επισκέπτη με τη μυστηριακή λατρεία και τη διαδικασία της μύησης. Έμφαση, ωστόσο, έχει δοθεί και σε εκθέματα από άλλες θέσεις, μέσω των οποίων προβάλλεται η διαχρονική πολιτιστική τροχιά του νησιού.

Τέλος, την περίοδο αυτή κατασκευάζεται, με πιστώσεις του ΕΣΠΑ 2021-2027, εκθεσιακός χώρος στην περιοχή του τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας-Ζώνης, κοντά στην Ορεστιάδα. Στην έκθεση θα παρουσιαστεί ένα μοναδικό για την Ελλάδα ταφικό σύνολο: πέντε άμαξες του 2ου αι. μ.Χ., θαμμένες μαζί με τα υποζύγιά τους, δύο ταφές αλόγων καθώς  και τέσσερις καύσεις νεκρών με τα πολυάριθμα κτερίσματά τους.